Musikfest Berlin

Reisleider: Stephan Weytjens

De Philharmonie Berlin is een van de meest iconische concertzalen ter wereld en het
kloppende hart van de Berlijnse klassieke muziekscène. De zaal is niet enkel beroemd om
haar opmerkelijke architectuur, maar wordt ook alom geprezen voor haar voortreffelijke
akoestiek. Twee keer trekken wij hiernaartoe voor een unieke muziekbeleving.

Wij wonen er een uitvoering bij van Gustav Mahlers Symfonie nr. 7 door het
gerenommeerde Koninklijk Concertgebouw Orkest onder de leiding van de Hongaarse
klanktovenaar Iván Fischer. Mahlers Zevende is een van de meest mysterieuze werken van
de componist. De contrastrijke symfonie baadt grotendeels in de sfeer van de nacht -
vandaar haar bijnaam “Lied der Nacht” - en eindigt met een van de meest uitbundige en
stralende finales uit het hele orkestrepertoire.

Het werk vormt een groot contrast met Mahlers Symfonie nr. 9, die wij een paar dagen later
zullen beluisteren. Uitvoerders zijn dit keer het London Symphony Orchestra en de Britse
sterdirigent Sir Simon Rattle. In zijn Negende en laatste voltooide symfonie neemt Mahler
afscheid van zijn muzikale verleden, van de wereld en van het leven. “O Jugendzeit!
Entschwundene! O Liebe! Verwehte!”, zo noteerde hij in het manuscript: “O jeugd,
verdwenen! O liefde, weg!”. Aangrijpende muziek, die uitmondt in een trage finale die
niemand onberoerd zal laten.

Overdag maken wij kennis met de vele kunstschatten waar Berlijn rijk aan is. Reisleider
Stephan Weytjens, die zelf nog in Berlijn gestudeerd heeft, leidt ons langs een aantal
getuigenissen van de recente bewogen geschiedenis van de stad. Daarnaast maken wij een
uitstap naar Potsdam, voor een bezoek aan de koning van Pruisen, Frederik de Grote, in zijn
met prachtige tuinen omgeven paleis Sanssouci.

Reisprogramma

Eerste dag: vrijdag 25 augustus 2023
Om 8u23 nemen we in het station Brussel-Zuid de trein richting Berlijn, met een overstap in
Köln Hbf. De aankomst in Berlijn is voorzien omstreeks 15u. Daarna brengen taxi’s ons naar
het hotel.
Wij verblijven in het viersterrenhotel Hotel NH Collection Berlin Mitte am Checkpoint
Charlie, zoals de naam aangeeft, gelegen in het hart van Berlijn, op wandelafstand van de
Potsdamer Platz en de Brandenburger Tor en vlakbij het metrostation Stadtmitte.
Nadat we zijn ingecheckt in het hotel begeven wij ons naar de Potsdamer Platz. Vóór de
Tweede Wereldoorlog was dit een levendig plein, maar na de bouw van de Berlijnse muur
werd het decennialang een verlaten niemandsland tussen West- en Oost-Berlijn. Vandaag
bruist deze plek opnieuw van energie. De skyline wordt er bepaald door hypermoderne
gebouwen, die een waar openluchtmuseum van hedendaagse architectuur vormen. Het
futuristische Sony-Center is er de belangrijkste trekpleister.
Wij sluiten de dag af met een gemeenschappelijk avondmaal.

Tweede dag: zaterdag 26 augustus 2023
Na het ontbijt en de inleiding op het avondconcert, neemt Stephan ons mee voor een
wandeling langs de boulevard Unter den Linden. Deze zestig meter brede laan, die in een ver
verleden het Berlijnse Stadtschloss verbond met de koninklijke jachtvelden, ademt een en al
geschiedenis. Ooit was het de praalweg van de Pruisische koningen en Duitse keizers, later
werd het de laan waar de Berlijnse bourgeoisie kwam flaneren. Onderweg komen wij tal van
grote bezienswaardigheden tegen, waaronder het Zeughaus, de Staatsoper Unter den
Linden, de Bebelplatz, de Neue Wache, het Altes Palais, de Alte Bibliothek en het
beroemde ruiterstandbeeld van Frederik de Grote. Op de Pariser Platz nemen wij de tijd om de Brandenburger Tor te bezichtigen. Deze 18de eeuwse poort is vandaag het symbool bij uitstek niet enkel van Berlijn zelf, maar ook van het herenigde Duitsland. In de buurt treffen we enkele indrukwekkende voorbeelden van hedendaagse architectuur aan, zoals het gloednieuwe gebouw van de Akademie der Künste, de transparante koepel van de Reichstag en iets verderop het Bundeskanzleramt. Wij passeren ook langs het Holocaust Mahnmal, een aangrijpend monument ter nagedachtenis
van de slachtoffers van de Jodenvervolging, en wandelen even langs de Gendarmenmarkt, zonder twijfel een van de allermooiste pleinen van de stad, waar zich onder meer het majestueuze Konzerthaus bevindt.

Na de gemeenschappelijke lunch begeven we ons naar het Museumsinsel, het
museumeiland op de rivier de Spree. Het is een van de belangrijkste museumcomplexen ter
wereld en wordt ook wel de ‘Pruisische Acropolis’ genoemd. Vijf beroemde musea staan hier
broederlijk naast elkaar: de Alte Nationalgalerie, het Altes Museum, het Bode-Museum, het
Neues Museum en het Pergamonmuseum. De indrukwekkende kunstverzamelingen van
West- en Oost- Duitsland werden hier na de hereniging van het land weer samengevoegd.
Samen bieden zij een compleet overzicht van de prehistorie tot de Franse impressionisten. Wil u graag flaneren door het oude Babylon en de Leeuwenpoort bezichtigen? Dan begeeft u zich best naar het Pergamonmuseum. Wil u liever de mooie Egyptische koningin Nofretete in
de ogen kijken? Dan kunt u terecht in het Neues Museum. Wenst u misschien weg te
dromen bij de landschappen van Claude Monet en de meesterwerken van Caspar David
Friedrich? Dan kunnen wij u de Alte Nationalgalerie aanbevelen. Aan u de keuze. U kan één
of meerdere musea bezoeken. In ieder museum zijn er audioguides voorzien.

20u00: avondconcert
Grote zaal van de Philharmonie:
Koninklijk Concertgebouw Orkest o.l.v. Iván Fischer
Michael Nagy, bariton
Jörg Widmann (°1973)
Das heiße Herz. Liedcyclus voor bariton en Orkest
Gustav Mahler (1860 – 1911)
Symfonie nr. 7 in e-klein

Derde dag: zondag 27 augustus 2023
In de voormiddag brengt een autocar ons naar Potsdam, de hoofdstad van de deelstaat
Brandenburg die net buiten de rand van Berlijn gelegen is. Hier verkennen wij de tuinen en
paleizen van het park Sanssouci. Het hele park is een prachtig voorbeeld van 18de-eeuwse
bouwkunst en tuinaanleg.
Eerst brengen wij een bezoek aan het Neues Palais, het grootste kasteel van Frederik de
Grote. De prachtige zalen en appartementen zijn uitgerust met kostbare meubelen,
porselein, 18de-eeuwse schilderijen en waardevolle antieke voorwerpen. Er bevindt zich ook
een Schlosstheater, een van de mooiste bewaard gebleven barokke theaters, en een
indrukwekkende Marmorsaal. Tot de pronkstukken behoort ook de recent gerestaureerde
Grottensaal, een ruimte die versierd is met meer dan 24 000 mineralen, ertsen, edel- en
halfedelstenen, fossielen en schelpen.

Na de verkenning van het paleis maken wij samen een wandeling doorheen de weidse,
fantasievolle tuinen van het uitgestrekte park, tussen de waterlopen, fonteinen, een Chinees
theehuis, een Drakenhuis, een orangeriepaleis, exotische planten en de ontelbare
standbeelden.
In de namiddag brengen wij een bezoek aan het Schloss Sanssouci. Dit paleis, gelegen aan
de overzijde van het park, was officieel de zomerresidentie van Frederik de Grote, en in feite
de plaats waar hij het liefst vertoefde en waarvoor hij zelf mee de plannen uittekende. Hier
ontving de koning zijn bevriende filosofen – Voltaire logeerde er drie jaar – en kon hij naar
hartenlust musiceren met topmuzikanten, die voor de fluit spelende vorst componeerden en
hem aan het klavier begeleidden. Niemand minder dan J.S. Bachs muzikale zoon Carl Philipp
Emanuel was er dertig jaar lang in dienst.
Na ons bezoek aan de paleizen en tuinen van Sanssouci nemen wij nog even een kijkje in het
Holländisches Viertel, een 18de-eeuwse wijk met huizen in de Hollandse stijl. We houden
ook even halt aan het Schloss Cecilienhof, een prachtig landhuis in Engelse stijl waar, na het
einde van de Tweede Wereldoorlog, de Conferentie van Potsdam werd gehouden.
De autocar brengt ons vervolgens terug naar het hotel.
Wij besluiten deze dag met een gemeenschappelijk avondmaal in een restaurant dat zich op
een unieke locatie bevindt: in de koepel van de Reichstag, het imposante Duitse
parlementsgebouw, dat onlosmakelijk verbonden is met de bewogen recente geschiedenis
van Duitsland. De enorme koepel in glas en staal, in de jaren 1990 ontworpen door de Britse
sterarchitect Sir Norman Foster staat symbool voor de transparantie en openheid van de
Duitse democratie. Vanuit deze koepel hebben we een adembenemend uitzicht over Berlijn.

Vierde dag: maandag 28 augustus 2023
Na het ontbijt en de concertinleiding door Stephan begeven we ons vandaag naar het Joods
Museum. Sinds de opening in 2001 behoort dit museum tot de belangrijkste toeristische
trekpleisters van de stad. Het museum trekt jaarlijks zo’n 750 000 bezoekers. De
aantrekkingskracht van het museum is niet enkel te danken aan de uitgebreide, grondige
tentoonstelling over de Joodse cultuur en geschiedenis, maar ook aan de heel aparte
architectuur van de Amerikaan van Pools-Joodse afkomst, Daniel Libeskind. Het gebouw-zelf-is in feite een volwaardig onderdeel van het museum en bulkt van de
symboliek. Zo lijkt de bijna blinde, zinken buitenkant scheuren te vertonen en lijken de
vensters wel littekens. De plattegrond van het museum zigzagt als een vervormde davidster.
Vanuit de lucht gezien lijkt het museum wel een bliksemschicht. Binnen in het museum is
het alsof de bezoeker zelf het noodlot van de Joden ondergaat. De toegang is ondergronds,
de gangen zijn hoekig, soms smal en ongelijk, ze lopen op en af. Ook lege ruimten en hoge
trappen dragen bij tot het dramatische effect. Voorbij de toegang kan de bezoeker drie
wegen of ‘assen’ kiezen: een as die leidt naar de Tuin van de Ballingschap, de as die leidt
naar de Holocausttoren en de As van de Continuïteit die de bezoeker verder leidt naar de
twee verdiepingen waar de geschiedenis van tweeduizend jaar Joodse cultuur in Duitsland
interactief verteld en getoond wordt.
De tentoonstelling is chronologisch opgebouwd en toont 2000 jaar Joodse
geschiedenis, beginnend met het ontstaan van de Joodse cultuur. Uiteraard kreeg ook de
Jodenvervolging in de Tweede Wereldoorlog een centrale plaats in het museum.
Na een gemeenschappelijke lunch brengen wij een bezoek aan de Gedenkstätte Berliner
Mauer aan de Bernauer Strasse. Dit openluchtmuseum is een monument ter herinnering
aan de slachtoffers van de Berlijnse Muur. Er is nog een stuk van de muur zelf te bezichtigen,
samen met de dodenstrook en de binnenmuur. Een uitkijktoren geeft ons een overzicht op
het volledige grenssysteem, dat een nagenoeg onoverkomelijk obstakel richting de vrijheid
vormde. Een houten kapel verwijst naar de kerk die in de dodenstrook stond en in 1985 door
het DDR-regime werd afgebroken. Een indrukwekkende wand met foto’s herinnert aan de
vele slachtoffers die tot in 1989 aan de Berlijnse Muur het leven gelaten hebben.

20u00: avondconcert
Grote zaal van de Philharmonie:
London Symphony Orchestra o.l.v. Sir Simon Rattle
Gustav Mahler,
Symfonie nr. 9 in D-groot
© Photo by Hiroyuki Ito/Getty Images

Vijfde dag: dinsdag 29 augustus 2023
In de voormiddag brengen wij samen een bezoek aan het schitterende Schloss
Charlottenburg. Dit paleis, in de late 17de eeuw gebouwd naar een ontwerp van de
architect Johann Arnold Nering, schonk Frederik I van Pruisen aan zijn echtgenote Sophie
Charlotte als zomerresidentie. In het begin van de 18de eeuw, kort nadat Pruisen een
koninkrijk werd, werd het kasteel uitgebreid met een grote koepel en een orangerie-vleugel
aan de westzijde van het paleis. Frederik de Grote gaf in 1740 de opdracht de oostelijke
vleugel te verlengen, een werk dat voltooid werd naar een ontwerp van Knobelsdorff, de
architect van zijn zomerpaleis, slot Sanssouci.

Ook het uitgestrekte park achter Schloss Charlottenburg is een bezoek meer dan waard. Het
werd ontworpen in de geest van de Franse baroktuinen. Hier treffen we onder meer een
mausoleum aan, de laatste rustplaats voor leden van de koninklijke familie, en een prachtige
belvedère die ooit als theehuis dienst deed. Naast het kasteel staat het Schinkel-Pavillon, ontworpen door Karl Friedrich Schinkel als privéverblijf voor koning Frederik Willem III.
Na ons bezoek aan het kasteel en het park passeren wij nog even langs de Gedächtniskirche
en het centrum van het voormalige West-Berlijn. Daarna is er nog vrije tijd voorzien om de
vele musea en andere bezienswaardigheden van de stad zelf te verkennen.
’s Avonds spreken wij opnieuw af om onze Berlijnreis samen te besluiten met een
gemeenschappelijk avondmaal.

Zesde dag: woensdag 30 augustus 2023
Na het ontbijt vertrekken we met de taxi naar het station Berlin Hauptbahnhof. Om 9u46
nemen wij daar de trein richting Brussel, met een overstap in Köln Hbf. Onze aankomst in
Brussel-Zuid is voorzien om 17u35.
Programma onder voorbehoud van wijzigingen buiten onze wil

Reisleiding: Stephan Weytjens
Reisleider Stephan Weytjens is doctor in de musicologie, organist en
pianist. Hij studeerde in Leuven en Berlijn. Hij doceert o.m.
muziekgeschiedenis en muziekanalyse aan het Koninklijk
Conservatorium van Antwerpen en geeft geregeld
concertinleidingen en lezingen. Als begeleider van meerdere
Cimarosa-reizen — waaronder de Bachreizen (Thüringen en Leipzig),
Berlijn, Dresden, Innsbruck, Londen, Kopenhagen, New York —
wordt hij door de deelnemers steeds gewaardeerd voor zijn bezielende competentie. Tijdens
de reizen streeft hij ernaar om zijn achtergrond als musicoloog te koppelen aan die van
uitvoerend musicus, door de reizen op te luisteren met zijn orgel- en pianospel.

Praktische info

Deelnameprijs 2470 € op basis van min. 14 (max 20) personen.
Toeslag éénpersoonskamer 395 €

Inbegrepen:
De treinreis heen en terug met ICE trein in tweede klas.
Alle verplaatsingen met autocar, openbaar vervoer, zoals vermeld in het programma.
Vijf overnachtingen in Hotel NH Collection Berlin Mitte am Checkpoint Charlie op basis van
een tweepersoonskamer met ontbijt.
De concerttickets (in eerste categorie) voor de concerten van 26 en 28 augustus (waarde 255
€).
Vijf gemeenschappelijke maaltijden.
Alle bezoeken, gidsbeurten en toegangstickets zoals vermeld in het dagprogramma.
De toelichting bij de concerten door Stephan Weytjens.
De voorbereidende vergadering.
Gebruik van het audiosysteem.
Alle fooien.
De BTW.

Niet inbegrepen:
Alles wat niet expliciet werd vermeld onder 'Inbegrepen'.
Drank bij de maaltijden.
Persoonlijke uitgaven.